Ptoza – schorzenie wrodzone, czy nabyte?

Ptoza jest niewątpliwie defektem estetycznym. Brak jakiegokolwiek leczenia skutkuje przysłonięciem źrenicy oka i prowadzi do niedowidzenia gałki ocznej. Często jedynym sposobem na pozbycie się problemu jest blepharoplastyka (operacja powiek).

Ptoza, inaczej blefaroptoza, to najprościej mówiąc opadanie górnej powieki, które powoduje zwężenie szczeliny ocznej. W konsekwencji brzeg rzęsowy przysłania gałkę oczną i powoduje gorsze widzenie. Ptoza najczęściej bywa wrodzona, natomiast spotykana jest też nabyta forma tego schorzenia. Choć najczęściej spotykane jest jednostronne opadanie powieki, niewykluczone jest, że  ptoza pojawić może się również w obojgu oczach. Występować może u dzieci i osób dorosłych w różnym wieku.

Jeśli chodzi o przyczyny tego schorzenia, to najczęściej jest ono wrodzona i zostaje zdiagnozowane już w pierwszym roku życia maleństwa. Z ptozą nabytą, natomiast, mamy do czynienia po ukończeniu pierwszego roku życia. Kiedy mówimy o ptozie nabytej – u osób starszych ma to niewątpliwy związek ze zmianami rozcięgna mięśnia dźwigacza powieki górnej spowodowanymi starzeniem się organizmu. W przypadku młodych pacjentów mięśnie dźwigacza mogą funkcjonować nieprawidłowo z powodu mechanicznego uszkodzenia mięśnia odpowiedzialnego za podnoszenie powieki np. długotrwałe tarcie powieki. Nie znaczy to, że przyczyny ptozy nie mogą być też inne. Warto wspomnieć w tym miejscu o infekcjach, ciąży, alergii, a także cukrzycy, czy miastemii, które niewątpliwie sprzyjają wystąpieniu blefaroptozy.

Ptozie towarzyszyć mogą następujące objawy:

• Opadnięta powieka,
• Unoszenie głowy i odchylanie jej do tyłu, by lepiej widzieć,
• Wysokie unoszenie brwi,
• Objaw Bella – polega na tym, że nie możemy domknąć oka do końca, a podczas zamykania, gałka oczna samoistnie unosi się do góry i na zewnątrz,
• Zespół Marcusa Gunna – polega na tym, że opadnięta powieka porusza się podczas ruchów żuchwy,
• Zespół suchego oka, czyli ograniczone wydzielanie łez.

Wiemy już, że ptozę dzielimy na wrodzoną i nabytą. Istnieje kilka odmian ptozy nabytej:

• Pourazowa

Jej przyczyną jest bezpośredni uraz mięśni, które odpowiadają za ruch powieki

• Mechaniczna

Opadanie powieki w tym przypadku może być skutkiem zmian na powiece, tj. naczyniak, gradówka, czy torbiele skórzaste. Wszystkie te guzy powodują duże obciążenie dźwigacza powieki.

• Neuromięśniowa

W tej odmianie ptozy przeciwciała niszczą receptory acetylocholinowe umiejscowione w płytkach nerwowo-mięśniowych.

• Neurogenna

Spowodowana jest porażeniem nerwu okoruchowego lub jest jednym z elementów zespołu Hornera

• Miopatyczna

Spowodowana jest zaburzeniem mięśnia dźwigacza powieki górnej.

• Pseudoptoza

Występuje przeważnie u pacjentów z nietypową wielkością oczu.

W większości przypadków leczenie ptozy jest chirurgiczne (blepharoplastyka). Przy wyborze metody, brany pod uwagę jest fakt, czy zachowane zostały czynności mięśnia dźwigacza. Jeśli tak – zabieg ma na celu przywrócenie prawidłowego przyczepu rozcięgna do tarczki powiekowej. Jeśli natomiast mamy do czynienia z ptozą, gdzie czynności dźwigacza nie są zachowane, podczas zabiegu następuje podwieszenie powieki na paśmie powięzi skroniowej, a następnie połączenie tym pasmem tarczki z włóknami brzuśca czołowego mięśnia czołowo-potylicznego. Zabieg umożliwia całkowitą korektę opadnięcia powieki i przywraca pełną symetrię szpar powiekowych.

W okresie rekonwalescencji po zabiegu możemy pozwolić sobie na kilka tygodni odpoczynku, ale bez słońca. Nie ma jednak żadnych zastrzeżeń co do czytania, czy oglądania telewizji.  Bardzo ważne jest abyśmy zawsze starali się poprawiać prawidłową pracę nie tylko dźwigacza, ale też innych mięśni. Należy stosować zdrową i bardzo urozmaiconą dietę.

Centrum Mikrochirurgii Oka Laser
Klinika prof. Jerzego Szaflika